Aşırı turizm konusunda sembol şehirlerden biri haline gelen İtalya'nın Venedik, şehri, ilk kez geçen yıl denediği günübirlik giriş ücretini bu sene iki katına, yani 10 euroya çıkarılıyor. Belediye, bununla da yetinmeyerek ücretli gün sayısını da 54'e yükseltme planını açıkladı. Ancak uygulamaya dönük eleştiriler de artıyor.
Nüfusu 70 yılda 175 binden 50 bine düştü
Kitlesel turizmin de etkisiyle nüfusu 70 yılda 175 binden 50 binin altına düşen Venedik için, Kasım 2009'da yerel dernekler bir temsili cenaze töreni düzenlemişti. Kent sakinlerinin kurdukları dernekler, Venedik'in gittikçe turistler için bir eğlence parkına dönüştüğünden, giriş ücretinin de bu imajı güçlendirdiğinden şikayetçi.
Cenaze törenini organize eden Venessia.com örgütünün başkanı Matteo Secchi, aradan geçen 15 yılda kenti yeniden diriltmek, yaşanabilir hale getirmek için verilen mücadelenin işe yaramadığını, aksine durumun daha da kötüye gittiğini söylüyor.
“Venedik kışın boş bir mezarlık gibi”
BBC Türkçe'ye konuşan Secchi, "Bugün Venedik yaz ayları gibi turistik dönemlerde devasa bir karmaşa içinde, kışın ise bomboş bir mezarlık gibi" diyor.
Venedik Belediyesi yıllar süren tartışmaların ardından geçen yıl, kente yoğun dönemlerde günübirlik girişleri ücrete tabi tutmaya başlamıştı.
Nisan-Temmuz ayları arasında hafta sonları ve tatiller gibi yoğun günlerde kent merkezini ziyaret etmek isteyenlerden rezervasyon yaptırmaları ve 5 euro ücret ödemeleri istendi.
“Giriş ücreti ekonomik olanakları düşük olanları dışlayabilir”
İngiltere'deki Nottingham Üniversitesi, Sürdürülebilir Seyahat ve Turizm Araştırma Merkezi Direktörü Profesör Marina Novelli, BBC Türkçe'ye yaptığı açıklamada, bu gibi uygulamaların dışlanma riskine yol açabileceğini söylüyor.
Novelli, kente giriş için ücret alınması nedeniyle "Ekonomik olanakları düşük olan kişiler dışlanabilir ve bu durum nüfusun bir kısmının kültürel mirasa erişimini tehlikeye atabilir" uyarısı yapıyor. Belediye bu yıl ücreti 5 eurodan 10 euroya çıkarma ve ücretli gün sayısını da 54'e yükseltme planını açıkladı.
“Büyük bir fiyasko”
Hafta içinde detayları açıklanan bu plan tepkilerle karşılaştı. Venedik Belediye Meclisi'nin muhalefet kanadının üyesi Giovanni Andrea Martini, yerel yönetimin "turizmi yönetmek için devreye soktuğu araçların hiçbirinin işe yaramadığını, giriş ücreti uygulamasının büyük bir fiyaskoyla sonuçlandığını" söylüyor.
Profesör Marina Novelli de, "Araştırmalara göre aşırı turizmle mücadele için giriş ücretinden çok daha fazlasına ihtiyaç var. Venedik'te de işe yaramamış gibi görünüyor" diyor. Novelli, giriş ücreti uygulamasının aşırı turizmle mücadelede yararlı bir araç olabilmesi için daha geniş çaplı bir stratejiye dahil edilmesi gerektiğini vurguluyor:
"Turistleri eğitmeyi, alternatif, daha az ziyaret edilen yerleri tanıtmayı ve turizm akışını daha adil ve sürdürülebilir bir şekilde yönetmeyi de içeren daha geniş bir stratejiye entegre edilmesi gerek."
Turistlerden geceleme başına vergi alıyorlar
Diğer birçok İtalyan kenti gibi Venedik'te de yıllardır otellerde ve diğer konaklama tesislerinde kalanlardan gece başına bir turizm vergisi alınıyor. Ancak kentte konaklamayan, günübirlik ziyaretçilerden giriş ücreti alınması uygulaması dünyada bir ilk olarak niteleniyor.
İtalya'nın en turistik kentleri arasında yer alan Floransa ve Roma'da da bu vergi alınıyor. Her iki kentte de Venedik gibi, tarihi merkezlerdeki konutların hızla turistik amaçlı kısa süreli kiralanması nedeniyle barınma, işletmelerin turizm odaklı monotipleşmesi gibi sorunlara çözüm aranıyor.
Turistik konaklamalardan ek vergi alınması uygulamasına çarpıcı bir örnek de İspanya'nın Barselona kenti. Barselona'da 2012'de bir turizm vergisi getirildi, 2015'ten itibaren de kısa süreli konaklamalara kısıtlamalar uygulanmaya başladı. Ancak bu uygulamaların net bir etki yaratmadığı, kentte yapılan gösterilerden de anlaşılıyor.
Turistik şehirlerde kısa süreli turistik kiralamaya ayrılan konutların gittikçe artması ve barınma sorununu depreştirmesine karşı en sert tedbirlerden birini geçen ay İspanya açıkladı. Hükümet, AB dışındaki ülkelerde yaşayıp İspanya'da ev satın alanlara yüzde 100'e kadar vergi uygulama planını duyurdu.
