ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı kapsamlı yeni gümrük tarifeleri, küresel piyasalarda endişe yaratırken, Avrupa genelinde alarm zillerinin çalmasına neden oldu. Doğrudan hedef olmasa da, İspanya, İtalya ve Yunanistan gibi turizme bağımlı ekonomilerin bu gelişmelerden dolaylı olarak etkilenmesinden endişe ediliyor. Hükûmet yetkilileri ve sektör temsilcileri, olası ekonomik yansımaları dikkatle takip ediyor.
Yeni tarife paketi ve Avrupa’ya yansıması
ABD’nin 2 Nisan’da açıkladığı yeni gümrük tarifeleri, 5 Nisan itibarıyla tüm ithalat ürünlerine %10’luk temel tarife getiriyor. 9 Nisan’da yürürlüğe girecek ikinci aşama ise, “en kötü ihlalciler” olarak nitelendirilen ülkelere daha yüksek oranlar uyguluyor: Çin ürünlerine %54, Kamboçya’dan gelen ürünlere %49, Vietnam’a ise %46 oranında gümrük vergisi uygulanacak. Avrupa Birliği ülkelerinden gelen ürünler %20 oranında vergilendirilecek. Kanada ve Meksika ise mevcut anlaşmalar kapsamında yeni uygulamadan muaf tutuluyor.
Avrupa Komisyonu’ndan misilleme hamlesi
Avrupa’da ABD tarifelerinden etkilenecek ürünlerin toplam değeri 380 milyar euro’yu bulurken, bu ürünlerin üzerindeki vergi yükü 80 milyar euro’yu aşıyor. Avrupa Komisyonu, bu gelişmelere karşılık olarak, ABD menşeli belirli ürünlere %25’e kadar misilleme tarifeleri getireceğini duyurdu.
Piyasalarda sert tepki
Küresel borsalar bu gelişmelere anında tepki verdi. Wall Street, 2020’den bu yana en büyük günlük düşüşünü yaşadı; Dow Jones endeksi 1.200 puandan fazla geriledi. Avrupa ve Asya borsalarında da benzer kayıplar yaşanırken, küresel durgunluk endişeleri arttı.
Seyahat sektöründe dalgalanma başladı
Tarifeler doğrudan seyahat hizmetlerini hedef almamakla birlikte, küresel ekonomik yavaşlama ve tüketici güvenindeki düşüş seyahat davranışlarını şimdiden etkilemeye başladı. Skift tarafından yayımlanan habere göre, sektörün önde gelen firmaları seyahat alışkanlıklarında belirgin değişimler bildiriyor:
* Accor CEO’su Sébastien Bazin, 2025 yazı için ABD’ye yönelik Avrupa çıkışlı rezervasyonlarda %25 oranında düşüş yaşandığını açıkladı.
*United Airlines, Kanada’dan gelen yolcu sayısında "büyük bir düşüş" gözlemlediklerini belirtti.
* Porter Airlines, ABD pazarına yönelik tüm pazarlama kampanyalarını durdurdu.
* Ryanair CEO’su Michael O’Leary, ABD politikalarını "niyeti dışında zarar verici" olarak tanımladı.
Ayrıca, inşaat ve mobilya gibi tarifeye tabi kalemlerde yaşanacak maliyet artışlarının, otel inşaatı ve yenileme projelerini sekteye uğratması bekleniyor.
Yunanistan: Düşük doğrudan etki, yüksek dolaylı risk
ABD’nin uygulamaya başladığı yeni gümrük tarifelerinin turizme olası etkileri Avrupa’da en çok yüksek oranda turizm gelirine bağımlı olan İspanya, Yunanistan, İtalya gibi ülkeleri endişelendiriyor. Verilere göre, Yunanistan ve İtalya’nın gayri safi yurt içi hasılasının (GSYİH) içinde turizmin payı yüzde 13, İspanya’da ise yüzde 12,3. Bu nedenle başta bu üç ülke olmak üzere, yüksek turizm geliri elde eden tüm ülkeler ticaret savaşalarının turizm sektörüne etkilerini yakından takip ediyor.
Yunanistan’ın ABD ile doğrudan ticaret hacmi sınırlı—ülke ihracatının yalnızca %4,5’i ABD’ye olsa da, Avrupa Birliği ile derin ekonomik bağlarından dolaylı etkiler çok daha ciddi olabilir. Yunanistan Merkez Bankası verilerine göre, 2024 yılında ülkenin toplam 21,7 milyar euro turizm gelirinin 11,9 milyar eurosu AB ülkelerinden gelen ziyaretçilerden elde edildi. AB ekonomisinde olası bir daralma, bu pazardan gelen turist sayısını azaltabilir.
ABD’li turistlerden elde edilen 1,58 milyar euroluk gelir ise %15,1’lik artışla dikkat çekiyor. Ancak AB ülkelerinden gelen turistlerden elde edilen gelirdeki %7’lik artış, Yunanistan’ın Avrupa merkezli turizm bağımlılığını bir kez daha gözler önüne seriyor. AB dışı pazarlardaki büyüme ise yalnızca %0,8 düzeyinde kaldı.
