Avrupa'da belediyelere, Türkiye'de merkezi bütçeye gidiyor
Kültür ve Turizm Bakanlığının 2025 bütçesinin görüşüldüğü Meclis Plan ve Bütçe Komisyonunda, otelcilerden toplanan ancak yerel idareler yerine merkezi bütçeye aktarılan konaklama vergisi (city tax - iehir vergisi) yeniden tartışma konusu oldu. Dünyanın pek çok şehrinde otellerde konaklayan misafirlerden alınan ve otel segmentine göre değişen konaklama vergisi, turizm kentinin alt yapısını geliştirmek, kitle turizminin şehre verdiği hasarları gidermek ve şehri tanıtmak için kullanılırken, Türkiye'de toplanan konaklama vergisinin ne amaçla kullanıldığı bilinmiyor. Öte taraftan, gelişkin örneklerde konaklama vergisi gecelik 0,5 ile 7 euro arasında değişirken, Türkiye'de toplam konaklama tutarının yüzde 2'si olarak uygulanıyor.
Meclis Plan ve Bütçe Komisyonunda, Kültür ve Turizm Bakanlığının 2025 bütçesi ile ilgili konuşan CHP Antalya Milletvekili Sururi Çorabatır, Türkiye'de konaklama vergisinin bir KDV uygulamasına dönüştüğünü söyledi.
Adı açıklanmamış bir ek vergi
Turizm sektörünün üzerindeki en büyük yükün ciro üzerinden alınan konaklama vergisi olduğunu ifade eden Çorabatır "Konaklama vergisi direkt cirodan alınıyor. Avrupa ülkelerinde, Japonya'da ve Amerika'da "şehir vergisi", "turizm vergisi", "otel vergisi" gibi farklı isimlerde uygulanan, konaklama bedeli üzerinden alınan dolaylı vergidir. Uygulamanın amacı, turizmin altyapısını güçlendirmek, çevre koruma projelerine kaynak sağlamak ve turistlerin kullandığı kamu hizmetlerine katkıda bulunmaktır ama ne yazık ki bizde bu böyle uygulanmıyor. Uygulama genellikle turizm şehirlerindeki yerel yönetimler tarafından belirlenir. Bizde konaklama vergisinin adı açıklanmamış bir ek KDV uygulamasına dönüşmüştür." ifadelerini kullandı.
2024'te 10,6 milyar lira toplandı
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre 2024 yılında sektörden 10,6 milyar lira konaklama vergisi tahsil edildiğini kaydeden Çorabatır, "Bu dönemde en çok ödenen konaklama vergisi 3,28 milyar TL'yle Antalya, 3,25 milyar TL'yle İstanbul'dur. Bu vergi, biraz önce de söyledim, cirodan alınıyor. Antalya'yı örnek alacak olursak, yerel nüfusumuzun 8-10 katı fazlasıyla, 20 milyona yakın ziyaretçi geliyor. Siz bu kentin belediye başkanısınız ve şehrinize gelen misafirlere -biraz önce belirttiğim gibi- ulaşım, şebeke suyu, kanalizasyon, temizlik, katı atık toplama gibi en temel hizmetleri sunmak zorundasınız. 2,5 milyona göre İller Bankası Antalya'ya para yolluyor, şunu sormak istiyorum: İller Bankasından şehrin nüfusuna göre gönderilen bu parayla bu hizmetlerin nasıl altından kalkacaksınız? Zaman zaman sayın Bakan belediyelere master planı yapılması gerektiğini söylüyor, kendisi de çok iyi biliyor ki master plan bütçede gelir ve gideri ayarlamadıktan sonra uygulanamaz." ifadelerini kullandı.
Devletin 2025 konaklama vergisi hedefi 20 milyar lira
Hazine ve Maliye Bakanlığı 2025 bütçesinde konaklama sektöründen 20 milyar TL (yaklaşık 580 milyon dolar - TG) tahsilat öngörüldüğünü ifade eden Çorabatır "Sayın Bakan, "Tahsilatı Maliye Bakanlığı yapıyor, genel bütçeye aktarılıyor." diyebilirsiniz ama bu gelirin bir kısmını turizm yörelerinin altyapılarında kullandırılması hizmet için önemli ve elzemdir. Bugün hâlâ merkezî ve yerel yönetimlerle çatışma içinde olmak, turizmde bindiğimiz dalı kesmektir. Yerel yönetimlerle yapılacak iş birliği inanılmaz bir sinerji oluşturacaktır." diye konuştu.