Rusya ile ABD arasındaki ilişkilerin normale döndürülmesi için açık ve kapalı görüşmeler devam ediyor. ABD Başkanı Trump, savaşın bitmesi için her iki tarafa da baskı yaparken başta İngiltere olmak üzere Avrupa ülkeleri, olası bir Rusya-Ukrayna antlaşmasına karşı çıkıyor ve savaşın devam etmesi yönünde bir politika yürütüyor. Birden fazla aktörün değişik şekillerde rol aldığı Ukrayna-Rusya savaşının bitmesi ve Rusya’ya dönük yaptırımların kalkması durumunda turizm sektörünün rahat bir nefes alacağı aşikar. Peki yaptırımların kalkması Rus turizm sektörünü nasıl etkiler, Avrupa destinasyonlarının açılması Türkiye’nin pazar kaybı yaşamasına neden olur mu?
“Savaşın bitmesi her şeyden önce moral olarak olumlu etkileyecek”
Savaşın bitmesinin Rus halkını her şeyden önce moral olarak olumlu yönde etkileyeceğini belirten Intourist Şirketler Grubu Genel Müdürü İsmail Bölükbaşı, bunun tüm toplum tarafından beklendiğini, başlangıçta savaş yanlısı olanların bile ‘artık bu iş bitsin’ noktasına geldiğini kaydetti. Ancak karşı taraf durmadan Rusya’nın durmayacağını ve toplumun da buna destek vereceğini ifade eden Bölükbaşı, barış sağlanması durumunda turizmin nasıl etkileneceğine ilişkin ise şu noktaların altını çiziyor:
“Barışın turizme yansıması yaptırımların kalkmasına bağlı”
“Barış ortamının ekonomik açıdan turizm sektörüne ve diğer sektörlere yansıması tamamen yaptırımların kaldırılmasına bağlı. Örneğin para transferi ve uçakların uçması... Rusya şu anda yaptırımlar nedeniyle Boeing ve Airbus’tan hizmet alamamasına rağmen kendine ve teknik imkanlarına güveniyor, bu uçakları uçuruyor. Üç yıldır ciddi bir sorun da yaşamadı. Bir kere yaptırımların kaldırılması bu işin maliyetini azaltacak. Çünkü bir sürü şey üçüncü ülkeler üzerinden gidiyor.
İkincisi uzun uçuşlar biter. Şu anda hava yolu şirketleri savaş bölgesinin etrafını dolanarak uçuyor. Bunun yanında Avrupa ve Rus hava sahaları birbirine kapalı ve bu da uçuş maliyetlerini ciddi şekilde etkiliyor.
Üçüncüsü ise kapalı destinasyonlar açılır. Bu durumda ciddi bir rahatlama gelir, turizm ve diğer sektörler rahatlar. Rusya’da yaptırımlar nedeniyle kocaman otomotiv sektörünü yok ettiler. Avrupa’da lüks otomobillerin en büyük pazarı Rusya idi, neredeyse sıfıra getirdiler. Piyasa, çok daha makul fiyatlarla giren Çin arabaları ile doldu. Batılı firmalar yeniden girer piyasaya, çünkü orada üretilen otomobillerin bir alıcı kitlesi var ancak Çin kolay kolay çıkmaz artık bu pazardan.”
Geçen senenin neredeyse üç katı erken rezervasyon aldık”
ABD seçimleri öncesinde Rusya’da doların baharda 120 rubleyi bulmasının beklendiğini, ancak oluşan olumlu hava nedeniyle doların 85 ruble seviyesine kadar indiğini kaydeden Bölükbaşı, “Bu nedenle insanlar ‘beklersem daha pahalıya alırım’ diyerek erken rezervasyona hücum etti. Oteller de hazır indirim vermişken, şimdiye kadar görmediğimiz sayıda erken rezervasyon aldı tüm tur operatörleri. Erken rezervasyon satışları geçen senenin neredeyse üç katı seviyesinde.” diye konuştu.
Bölükbaşı, Rusya’da suni (pazarda karşılığı olmayan) bir kapasite artışına gidilmediği taktirde, herkesin para kazanabileceği bir yıl olacağının da altını çizdi.
“Türkiye kayıp yaşamaz”
Peki ABD’nin ve AB ülkelerinin Rusya yaptırımlarını kaldırmasından dolayı Rus turist yıllardır gidemediği Avrupa destinasyonlarına yönelip, Türkiye’ye gelişleri azaltır mı? Bölükbaşı soruya şu yanıtı veriyor:
Bence Türkiye hiçbir şekilde kayıp yaşamaz. Çünkü Türkiye’nin sabit bir müşteri kitlesi var. Türkiye her bütçeye uygun tatil sunabilen, özellikle çocuklu aileler için ideal bir tatil ülkesi. Ayrıca, yıllardır gidip geldiklerinden dolayı, Türkiye Ruslar için artık kendi ülkeleri gibi.
"Rusya bu ülkelerin ana pazarları değil"
Rusya’da yüksek satış hacmine ulaşılmasının bir nedeninin de Türk otelcilerin verdiği erken rezervasyon indirimleri olduğunun altını çizen Bölükbaşı, otelcilerin geçen seneden ders aldığını ifade etti. Bölükbaşı, “Türkiye’deki otellerin esnekliği, hızlı karar alma ve harekete geçme yeteneği diğer pazarlarda yok. Bunu ne İspanya’da ne de Yunanistan’da görebilirsiniz. Kaldı ki Rusya bu ülkelerin ana pazarları da değil. İspanya ve Yunanistan’a giden Rus sayısı 1 milyonun altındayken, Türkiye’ye gidenlerin sayısı 7 milyonu bulabiliyor. Avrupa’ya bir talep artışı olacaktır elbette, nihayetinde insanlar 3 yıldır gidemiyor. Fakat ben bu işin Türkiye’yi etkileyeceğini düşünmüyorum.” değerlendirmesini yaptı.
“Kapasitenin yarısı sezon başlayana kadar satılır”
Rusya’da düşük ruble kuru ve Türk otellerden gelen indirimli fiyatlarla son derece avantajlı paket tatillerin oluştuğunu kaydeden İsmail Bölükbaşı, tur operatörlerinin sezon başlamadan toplam kapasitenin yarıya yakınını satabileceğini belirtti.
“Intourist pazarı bozmadan temkinli bir şekilde büyüyor”
Intourist’in planlamalarına ilişkin bilgi veren Bölükbaşı “2019’da (Thomas Cook’un iflası) büyük bir yolcu kaybı yaşamıştık. Şimdi onu telafi ediyoruz. Geçen sene yüzde 30’luk bir büyüme kaydettik. Bu yıl da yüzde 20 civarında büyümeyi hedefliyoruz. Pazarı bozmadan, temkinli bir şekilde büyüyoruz. İyi satan yerleri büyütmeye, daha az satan yerleri muhafaza etmeye çalışıyoruz.” dedi.
İç turizmde ise Türkiye’nin tersine durumun kötü olduğunu anlatan Bölükbaşı, “Bunun temel nedeni Türkiye paket fiyatları avantajlı iken Rusya’daki otellerin fiyatının Türkiye’ye göre yüksek kalması.” diye konuştu.