Turizm Ekonomi
Avrupa'da pek çok şehir kitle turizminin baskısı altında inliyor. Yaşam kalitelerinin tehdit altında olduğunu düşünen turistlerin yoğun uğrak yerleri olan bu şehirlerin sakinleri, bu ölçekteki turizm hareketine de karşı çıkıyor.
Bunlardan biri yoğun kitle turizmi ile boğuşan şehirlerde kiraların yükselmesi. Evler ve apartmanlar Airbnb aracılığıyla turistlere kiralandığı için, yerel halkın şehirlerde yaşaması zorlaşıyor ve bu da öfkeye neden oluyor. Nzz.ch, Avrupa'da en fazla Airbnb sorunu yaşayan şehirlerin analiz etti.
Habere göre, turizm amaçlı kiralanan konut sayısında, 9 bin 729 konutun bulunduğu Floransa, 1000 kişiye düşen 26,5 konutla ilk sırada yer alıyor. Onu 25,3 konutla 6 bin 512 konutun bulunduğu Venedik, 22 konutla 46 bin 970 konutun bulunduğu Paris ve 18,4 konutla 14 bin 80 konutun bulunduğu Kopenhag takip ediyor.
Avrupa'da 1000 kişiye düşen turizm amaçlı kiralık konut sayısında ilk 10 şehir şöyle:
Airbnb'de listelenen konutların büyük çoğunluğunu Batı Avrupa ve Kuzey Amerika'daki şehirlerde bulunuyor. Asya ülkelerindeki şehirlerde nadiren konut listeleniyor.
Airbnb'nin 'paylaşım ekonomisi'nden ticarileşmeye uzanan yolculuğunu
İlk başta lokal isanların para karşılığını evinin odasını paylaşmasınına olanak sağlayan 'paylaşım ekonomisi' modeliyle ortaya çıksa da, artık platformda listelenen evlerin büyük çoğunluğu şirketlere ait. Örneğin Zürih'te listenene Airbnb mekanlarının 4'te 3'ünden fazlası dairelerden, 4'te 1'inden azı ise odalardan oluşuyor. Aynı durum diğer şehirler için de geçerli.
Pek çok örnekte, birden fazla daireyi satan/reklamını yapan işletmelrr mevcut. Zürih'te "Dimi" isimli kullanıcının 140'tan fazla ilanının olması dan bunun en net göstergesi. "Swissstay" isimli kullanıcının sahip olduğu 30'un üstündeki ilan da, işin arkasında bir acentenin olduğunu gösteriyor.
Airbnb'nin kiralara etkisi yüzde 7
Airbnb'nin güçlü olduğu şehirlerdeki kira artışlarının tek sorumlusu Airbnb olmasa da, yapılan bilimsel araştırmalar kiraların yüksek olmasında önemli bir rol oynadığını gösteriyor. Fransız ve İspanyol araştırmacıların 2020 yılında yaptığı araştırmaya göre, popüler Avrupa şehirlerinde Airbbnb'nin kira artışlarındaki etkisi yüzde 7. Alman araştırmacıların 2023 yılında 25Avrupa şehrinde yaptığı araştırma da, Airbnb'nin şehirlerde, özellikle de şehir merkezlerinde, kiraların ciddi şekilde artmasına neden olduğunu ortaya koydu.
Yerel halk şehir merkezlerini terk ediyor
Bu nedenle lokal halktan giderek daha az sayıda insan kiraları ödemeye devam edebiliyor. Yerel halkın bir kısmı kiraları ödeyemediği, bir kısmı ise turistlerle gelen kaos ve kalabalıktan rahatsız olduğu için, şehir merkezlerini terk ediyor. Bir kesim ise şehir merkezindeki evini turistlere kiraya vererek kiraların daha uygun olduğu semtlere taşınıyor.
2019 -2023 yılları arasında Paris'in nüfusu 74 bin azaldı ve bunun büyük bir kısmını Eyfel Kulesi'nin olduğu bölgeden göç edenler oluşturdu. Paris'in yerli halkı banliyölere taşınırken, şehir merkezindeki binlerce apartman turistler tarafından dolduruluyor. Aynı durum Venedik ve Floransa için de geçerli. Örneğin, 2022 yılında 60 bin olan Venedik merkezindeki yerli nüfus sayısı şu anda 50 binin altında.
Airbnb'ye karşı her yerde direnç var
Bununla birlikte, Airbnb evlerine karşı her yerde direnç var. Örneğin İsviçre'nin turizm merkezlerinden Luzern'de 2024 yılının mart ayında alınan kararla kısa dönem kiralamalara kısıtlama getirildi. Artık konutla yılda en fazla 90 gün kısa dönemli olarak kiralanabilecek. Zürih de benzer bir uygulamayı hayata geçirmek istiyor.
Barselona'da ise siyasetçiler daha sert önlemler alıyor. Sosyalist belediye başkanı Jaume Collboni, Haziran ayında, 2028 yılına kadar turist kiralamalarına ilişkin tüm izinleri aşamalı olarak kaldırmak istediğini ve şu anda turistlere kiralanan yaklaşık 10 bin dairenin yerel konut piyasasına geri kazandırmak istediğini duyurdu.
Avrupa Birliği de kısa dönem kiralamalar için yeni kurallar getirdi. Artık her konaklama birimi kayıt altına alınıyor ve kiraya verenlerin konaklamanın doluluğuna ilişkin bilgileri Avrupa Birliği'ne iletmesi gerekiyor.
Bazı şehirlerde Airbnb evlerini gösterem haritalar
PARİS
FLORANSA
ZÜRİH