“ Çok acı duyarak şunu söylemek istiyorum...”
Kartalkaya’daki yangın faciasını araştırmak için oluşturulan Meclis Araştırma Komisyonu’nun toplamtısına katılan TÜRSAB Hukuk Başdanışmanı İlker Ünsever “Çok acı duyarak şunu söylemek istiyorum; eğer Kartalkaya'daki otele yabancı bir tur operatörünün müşterileri gidiyor olsaydı bu felaket yaşanmayacaktı. Türkiye "incoming" pazarında güçlü olan bir ülke olarak tanınıyor turizmde. Incoming alanında faaliyet gösterenler, biraz önce konaklama tesislerinin, kurumlarının değerli yöneticileri söylediler, yabancıların kendi turistlerini ağırlayacakları bu ülkedeki tesisleri nasıl denetleyeceklerine dair düzenlemeleri var. Bakın, şu anda elimdeki kitapçık, 7 dilde, bu da Türkçesi, ABTA yani İngiliz Seyahat Acentaları Birliğinin denetim kitapçığı. Nerede? Turistik tesislerde. İngiliz turistlerin getirileceği tesislerde yapılacak denetimlere ilişkin standartlar burada. Yangınla ilgili 49 sayfa var. Sonunda ne var? Haftalık, aylık, sezonluk yapılacak denetimlerin çizelgesi var.” diye konuştu.
“Yangın denetiminin bedeli otellere fatura ediliyor”
Yabancı tur operatörlerinin Türkiye’deki otellerde Nisan 2012 tarihli AB standartlarına uygun olarak yaptığı denetimlerin yine otellere fatura edildiğini ileri süren İlker Ünsever, “O nedenle, Türkiye de turist kabul eden bir ülke olarak yabancı turistlerin konakladığı tesislerin, biraz önce de söylemişlerdi zaten arkadaşlarım, yabancılar tarafından seçilmiş ve ilginç olan, bedeli bize fatura edilen denetim şirketlerince denetlendiği ve buradan geçerli puanı almayan tesislere yolcu getirilmediği...” ifadelerini kullandı.
Konuşmasının ilerleyen bölümlerinde denetimlerin faturasının otellere kesildiği yönündeki ifadesini değiştiren İlker Ünsever “Bedelini bize özel ödetiyorlar meselesinin altını şöyle açmak istiyorum: Yabancı tur operatörleri Türkiye'deki bütün maliyetlerini sonuç itibarıyla aslında Türkiye'de avans verirken, tahsis sözleşmesi yaparken, fiyat belirlerken buradaki genel olarak toplam kâr açısından bize yansıtıyorları ifade etmeye çalıştım. Ancak bazı alanlarda, bazı otellerle yapılan sözleşmelerde otele denetim zorunluluğunu getiriyor, HACCP denetimlerinde olduğu gibi. O denetim sözleşmesinin bedelini de otel ödüyor zaten ilgili akredite kuruluşa. (....) Aslında Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) gibi kurumların akredite olmuş kuruluşlara verdiği denetim yetkisi kullanılıyor ki Türkiye'de de bu imkân var. Güvenli turizm sertifikası meselesinde de bu imkânı kullandılar. Benim faturayla ilgili, galiba bir yanlış anlaşılıyor...” diye konuştu.
Turizm mevzuatında iki temel yönetmelik olduğuna dikkat çeke İlker Ünsever, “Bunlardan bir tanesi, turizm tesislerinin niteliklerine ilişkin yönetmelik, 2019 yılında yenilendi bu. Çok sayıda maddeden oluşuyor yani oldukça kalabalık bir yönetmelik diyebiliriz bir yönetmeliğe göre. Bu yönetmeliğin içinde yangınla ilgili bir cümle var. O da 29/8/2023 tarihinde yapılan değişiklikle eklendi. "Odalarda duman dedektörü bulunur." diyor bu hüküm. Şu anda geçici madde...” dedi.
“Turizm ve konaklamaya özgü yangın standartları olmalı”
Kartalkaya yangınında da temel tartışmanın sorumlunun kim olduğu, yetkinin kimde olduğu meselesinde düğümlendiğine işaret eden Avukat İlker Ünsever “Aslında olması gereken, burada da kendisini gösteriyor. Tıpkı yurt dışında olduğu gibi, özel nitelikli alanlar olması nedeniyle turizm mevzuatında öncelikle turizme özgü ve konaklamaya özgü hatta o konaklama türlerine göre değişen standartların oluşturulması ve denetim mekanizmasının da akredite kuruluşlar tarafından, dünyada kabul gören yetkili denetleme mekanizmaları tarafından yapılması. Tıpkı mali işlerde bağımsız denetim şirketlerinin yaptığı gibi, inşaat işlerinde yapı denetim şirketlerinin yaptığı gibi, aslında Türk hukukunun yabancısı olduğu bir sistemden bahsetmiyoruz. Yoksa basit konaklama belgesiyle beraber 8 bine yakın tesisi daha belgelemek zorunda kalan Bakanlığın, konutların turizm amaçlı kullanılması nedeniyle bir o kadar daha konuta ilişkin inceleme yapmak zorunda kalan Bakanlığın kendi kadrolarıyla bunu tamamlaması ve bu denetimi yaptığını ileri sürmesi mümkün olmayacaktır.” ifadelerini kullandı.
