Avrupa Birliği’nin (AB) Hava Yolcu Hakları Yönetmeliği’nde planlanan reform, tüketici koruma örgütleri arasında endişeye neden oluyor. Avrupa Tüketici Merkezleri Ağı (ECC-Net), bu konuda kapsamlı bir tutum belgesi yayımladı.
AB Komisyonu ve Polonya’nın AB Konseyi Başkanlığı, hava yolu yolcu haklarını düzenleyen 261/2004 sayılı AB Yönetmeliği'ni revize etmeyi planlıyor. Yeni düzenlemeye göre, uçuşlarda üç saatlik gecikme sonrası yapılan tazminat ödemeleri beş saatlik gecikmeye çıkarılacak. Bu değişiklik, gecikme vakalarını yöneten ve buradan gelir elde eden hava yolcu hakları portalları ile tüketici koruma örgütlerinin tepkisini çekti.
Mevcut haklar ve yeni düzenleme önerisi
Mevcut yönetmeliğe göre, uçuş mesafesine bağlı olarak üç saat veya daha uzun gecikmelerde yolcular 250 ila 600 euro arasında sabit tazminat alma hakkına sahip. Ancak AB Komisyonu’nun önerdiği reform, yalnızca beş saat veya daha fazla süren gecikmeler için 250 euro tazminat ödenmesini öngörüyor (3.500 kilometreye kadar olan uçuşlar için). Daha yüksek tazminat tutarları ise ancak dokuz saat veya daha fazla süren gecikmelerde devreye girecek.
Bu düzenlemeye karşı çıkan ECC-Net, 28 sayfalık bir tutum belgesi yayımlayarak, önerilen değişikliklerin yolcular için yeterli ve etkili bir koruma sağlayıp sağlamayacağına dair ciddi endişelerini dile getirdi.
Daha önce 2013 yılında da yönetmelikte değişiklik yapılmaya çalışılmış, ancak süreç tıkanmıştı. ECC-Net’in açıklamasına göre, 2010’daki Eyjafjallajökull yanardağ patlaması ve son olarak COVID-19 pandemisi gibi büyük krizler, mevcut sistemdeki ciddi boşlukları gözler önüne serdi ve yolcu haklarının güçlendirilmesi gerektiğini bir kez daha kanıtladı.
Tazminat haklarında yüzde 85 azalma riski
Almanya Avrupa Tüketici Merkezi’nin eş başkanı Karolina Wojtal, yapılması planlanan değişikliğin yolcular üzerindeki olası etkilerini şimdiden hesapladı. Wojtal’a göre, “Eşik değerlerde yapılacak bu değişiklik, etkilenen yolcuların %85’inin artık tazminat alma hakkını kaybetmesi anlamına geliyor.”
En sık görülen gecikme 2-4 saat aralığında
Bu zaman dilimi değişikliğinin büyük bir gerileme olacağını vurgulayan Wojtal, hava yolu trafiğinde en sık görülen gecikme süresinin iki ila dört saat aralığında olduğunu belirtti.
Wojtal ayrıca, yeni düzenlemenin hava yollarını, tazminat ödemekten kaçınmak için uçuşları iptal etmek yerine bilinçli olarak geciktirmeye teşvik edebileceğini savundu.
Bunun yanı sıra, taslak yönetmeliğin Avrupa Adalet Divanı’nın (ECJ) son 20 yılda geliştirdiği hava yolcu haklarına ilişkin içtihatları yeterince dikkate almadığı belirtiliyor. Wojtal’a göre, ECJ kararları, hava yolu yolcularının haklarını önemli ölçüde güçlendirdi ve yeni düzenlemenin bu kazanımları göz ardı etmemesi gerekiyor.
